VKH UDS - Opis choroby u Akit
VKS/UDS - wstęp
Poprawna nazwa tej choroby występującej u psów to Uveo-Dermatological Syndrome (UDS) - Zespół naczyniówkowo-skórny, ale z powodu dużego podobieństwa do autoimmunologicznej choroby występującej u ludzi najczęściej nazywana jest VKH (Syndrom Vogta-Koyanagi-Harady = VKH). Jest to jedna z najgorszych, najwredniejszych i najstraszniejszych chorób stwierdzonych u akit powodująca olbrzymie cierpienie fizyczne u psów, a także psychiczne/emocjonalne u ich właścicieli.
Pierwszy przypadek VKH u akity odnotowano w Japonii w 1977 r., potem w Kanadzie w 1982 r. Obecnie przypadki zachorowań akit odnotowano niemalże na każdym kontynencie. Choroba ta występuje nie tylko u akit (japońskiej i amerykańskiej) ale także u ras: chow-chow, samojed, siberian husky, seter irlandzki, golden retriever, bernardyn, owczarek staroangielski, owczarek szetlandzki, owczarek australijski, jamnik, foksterier.
Jest wiele teorii na temat tego co wyzwala VKH u danych psów. M.in. wskazuje się na wpływ innych chorób oraz stresu, które to osłabiają odporność psa. Pewien wpływ na ujawnienie się choroby mogą mieć szczepionki (u kilku akit zauważono pojawienie się pierwszych objawów w krótkim czasie po szczepieniu). Choroba może mieć u różnych psów różny przebieg, może mieć okresy nasilenia obajwów i ich remisji.
Mechanizm powstawania VKH/UDS
VKH jest chorobą autoimmunologiczną (układ odpornościowy organizmu niszczy własne komórki i tkanki) i ma podłoże genetyczne. Jest przekazywana przez rodziców na szczeniaki. Przyczyny ujawniania się VKH jak i sposób dziedziczenia tej choroby nie są poznane (prawdopodobnie warunkuje ją recesywny gen). Niektórzy sądzą, że na zwiększanie się przypadków występowania VKH u akit ma wpływ inbredowanie psów.
Przy VKH dochodzi do autoimmunologicznej reakcji limfocytów T przeciwko antygenom melanocytów w błonie naczyniowej oka, a także skóry i włosa (sierści). Pierwsze objawy syndromu pojawiają się najczęściej u psów w wieku 15 miesięcy do 2 lat, zdarzają się też przypadki zachorowań u młodszych (rocznych, a nawet sześciomiesięcznych) jak i starszych (powyżej 4 roku). Generalnie przyjmuje się jednak, że jest to choroba młodych-dorosłych psów – już nie szczeniąt ale jeszcze nie o w pełni ukształtowanej gospodarce hormonalnej. Zespół nie ma predyspozycji płciowych, chorują zarówno psy jak i suki. Wydaje się, że w mniejszym stopniu VKH dotyczy akit o umaszczeniu białym.
Objawy VKH/UDS
Chorobę diagnozuje się na podstawie występujących objawów:
1/ Etap zapalenia opon mózgowych i mózgu (u ludzi) - niektórzy twierdzą, że u psów ten etap nie występuje, albo że należy do rzadkości. U ludzi charakteryzuje się gorączką, złym samopoczuciem, nudnościami i wymiotami. Niektórzy właściciele chorych akit przed wystąpieniem nagłego ataku VKH zaobserwowali np.: objawy przypominające kaszel kennelowy.
2/ Etap oczny: ostre zapalenie spojówek, łzawienie, zapalenie twardówki, obrzęk powiek, możliwość tworzenia się skrzepów krwi (należy je bezzwłocznie usunąć). Zaatakowane oczy są niezmiernie bolesne na skutek wzrostu ciśnienia wewnątrz oka (wypukłe oko) oraz odlepiania się siatkówki (u niektórych wręcz usuwa się gałki oczne). Charakterystycznym objawem jest mleczno-niebieska mgiełka na oczach. W wielu przypadkach występuje jaskra, zaćma, zanik nerwu wzrokowego, całkowita/częściowa ślepota.
Należy podkreślić, że trafna diagnoza jak i szybkie podanie właściwych leków może zahamować postępującą utratę wzroku. U psów, które zachowały wzrok oczy są powiększone, często z zaćmą. Psy takie często odczuwają dyskomfort i bolesność, dlatego konieczne jest podawanie przez całe życie leków na jaskrę (są to krople do oczy, których zadaniem jest obniżenie ciśnienia wewnątrzgałkowego).
3/ Etap dermatologiczny: posiwienie, utrata sierści, odbarwienia: powiek, nosa, warg, podniebienia, poduszek łap, okolic moszny, sromu i odbytu. Rzadko atakowane jest całe ciało. W miejscach odbarwień mogą wystąpić owrzodzenia, trudno gojące się strupy i rumień. Okolice zmian skórnych są swędzące i bolesne.
Zmiany skórne często występują jednocześnie z etapem ocznym lub zaraz po nim. Nie wszystkie w/w objawy muszą wystąpić. Początek choroby może być powolny (trudny do zauważenia) lub nagły. Stopień zaawansowania i szybkość rozwoju choroby jest różna.
Leczenie VKKH/UDS jest bardzo trudne i długotrwałe głównie przy zastosowaniu leków hormonalnych i immunosupresantów, które są równie niebezpieczne (efekty uboczne) dla organizmu jak i sama choroba. W większości przypadków nie można wyleczyć psa a jedynie spowolnić rozwój choroby.
W ŻADNYM WYPADKU NIE WOLNO UŻYWAĆ W HODOWLI PSÓW Z VKH!!!
(materiał zamieszczony za zgodą Fundacja dla Zwierząt „Akity w Potrzebie" & Katarzyna Łazarska)